Kościół [kaplica] p.w. św. Józefa
Budowany w latach: 1934-1937
Kaplicę zaprojektował: Wojciech Maślanka
HISTORIA KAPLICY
Początki parafii Burzyn związane są z powstaniem na terenie wsi osady Elsowo. W 1931 r. wybudowano tam Dom Filarecki, w którym jeden z pokoi na strychu zamieniono na kaplicę. W tejże kaplicy członkowie Filareckiego Związku Elsów, w czasie swoich wakacyjnych zjazdów uczestniczyli w mszach św. i słuchali zwyczajnych corocznych nauk rekolekcyjnych. Lecz według prawa kościelnego nie miała jeszcze charakteru kaplicy domowej ani półpublicznej, a tym mniej kaplicy publicznej. Ludność miejscowa pragnęła w tej kaplicy przynajmniej w niedziele korzystać ze mszy św., lecz według prawa kościelnego niedzielny obowiązek uczestniczenia we mszy św. mógł być wykonany w kaplicy przynajmniej półpublicznej.
Pokoik na strychu nie nadawał się też na pomieszczenie większej liczby ludzi ze wsi okolicznych. Stąd też zrodziła się konieczność dobudowania do Domu Filareckiego nowej, murowanej i obszerniejszej kaplicy z zakrystią i stałego pomieszczenia na mieszkanie dla kapłana.
Bardzo aktywny i świątobliwy członek FZE, artysta malarz Wojciech Maślanka, postarał się zaraz o plany tej nowej budowli, lecz dalszy tok pracy rozbijał się o brak funduszów. Członkowie dać mogli zaledwie drobne składki ze swoich pensji miesięcznych, zaś od mieszkańców Burzyna nie chcieli przyjąć nawet bezpłatnej robocizny, by uniknąć późniejszego ewentualnego sporu o plac i własność tej kaplicy.
Widocznie jednak dobry Bóg życzliwie czuwał nad tą sprawą, gdyż skromny i cichutki członek FZE, Wiktoria Niklas (7.11.1866 - 30.04.1941), ciotka prof. Jana Dobrowolskiego, oddała na ten cel wszystkie swoje oszczędności. Można było więc rozpocząć tę budowę już w 1934 r. - a w październiku 1937 r. kaplica była już prawie gotowa, gdyż kończono tylko jeszcze posadzkę pod chórem. Ze sprawozdania wakacyjnego w 1937 r. dowiadujemy się, że do tego czasu na budowę kaplicy wydano 12,187 zł, łącznie z hojną ofiarą W. Niklas w kwocie 6,054 zł (ówczesne złotówki miały oczywiście inną wartość rynkową niż złotówki dzisiejsze).
Po II wojnie światowej władze państwowe zakazały działalności stowarzyszenia przejmując ich majątek, w tym kaplicę. Ponieważ obiekty niszczały, oddano je Żeńskiemu Zakonnemu Zgromadzeniu Sług Jezusa z Tarnowa. Siostry przybyły tu w 1962 r. Kilka lat później, kaplica stała się ośrodkiem religijnym mieszkańców Burzyna, a także części Bistuszowej. Początkowo opiekę duszpasterską nad kaplicą sprawowali kapłani parafii św. Jakuba w Tuchowie. Byli to: ks. Stanisław Górski, ks. Kazimierz Pustułka, ks. Wł. Grych i inni. Msze św. sprawowano w niedziele i święta. Wprowadzono też msze św. pierwszopiątkowe oraz nabożeństwo majowe i październikowe. W dni powszednie od czasu do czasu były odprawiane msze św. zwłaszcza w te dni, w których odbywała się katechizacja. W 1972 r. został tu utworzony rektorat, w roku 1975 - wikaria parafialna, zaś dekretem Kurii Diecezjalnej w Tarnowie z 6 grudnia 1980 r. placówka duszpasterska w Burzynie została podniesiona do godności parafii.
Pierwszym duszpasterzem który zamieszkał w Burzynie był ks. Jan Szczypta - kapłan bardzo gorliwy, pełen ducha Bożego i zapału kapłańskiego. Niestety, choroba i przedwczesna śmierć przerwała jego pracę. Burzyn opuścił w 1973, zmarł rok później.
Jego następcą został ks. kanonik Tadeusz Cyza, mianowany najpierw rektorem kaplicy, a z chwilą erygowania parafii - pierwszym jej proboszczem. Swoją pracą duszpasterską objął wszystkie sprawy życia parafialnego, tak pod względem duchowym, jak materialnym. Działał prężnie, pobudzając do działalności mieszkańców wsi. Z jego inicjatywy wykonano m.in. dobrą drogę dojazdową na "Góry" do kaplicy, gdyż wcześniejsza była w fatalnym stanie. Rozpoczął też starania, aby w Burzynie powstał cmentarz, bo dotychczas wszystkie pogrzeby odbywały się w Tuchowie. I znowu - jak w przypadku swojego poprzednika - choroba i przedwczesna śmierć przerwała jego pracę, pełną gorliwości i poświęcenia. Został pochowany, zgodnie z własnym życzeniem, na nowo powstałym cmentarzu w Burzynie. Jednak rodzina księdza doprowadziła do ekshumacji i pochowała go na cmentarzu w Brzesku. Tu pozostał jego symboliczny grób.
Po śmierci ks. kan. Tadeusza Cyzy, ks. arcybiskup Jerzy Ablewicz w 1983 r. przysłał do Burzyna ks. kan. Jana Czaję, który sprawuje swoją funkcję duszpasterską w Burzynie do dziś. Wówczas głównym celem stało się zbudowanie nowego kościoła, ponieważ dotychczasowa kaplica, ze względu na swoje małe rozmiary, nie mogła pełnić roli kościoła parafialnego, tym więcej, że zaczęła się powiększać liczba mieszkańców wsi.
Kościół p.w.
"Miłosierdzia Bożego"
Budowany w latach: 1987 - 1996.
Architekt kościoła: inż. arch. Józef Szczebak z Tarnowa
Konstruktor: Aleksander Wałęga z Tarnowa
Kierownik budowy: Józef Kmak
HISTORIA KOŚCIOŁA
Starania o budowę nowego kościoła rozpoczęły się w 1984 roku i trwały przez trzy lata. Zostały uwieńczone powodzeniem dnia 27 lipca 1987 r. - wtedy to otrzymano pozwolenie na budowę. Wykopy pod fundamenty nowej świątyni rozpoczęły się 29 sierpnia 1987 r. W czasie budowy napotykano na wiele trudności, od lokalizacji kościoła poczynając. Ostatecznie teren pod kościół przekazało Zgromadzenie Sióstr "Sługi Jezusa", którego siostry pracują przy parafii od 1962 r. Borykano się również z kłopotami finansowymi. Mieszkańcy Burzyna nie są zbyt zamożni, ale w większości ofiarni, toteż nie szczędzili ani środków materialnych, ani czasu na prace społeczne przy wznoszonej świątyni, wykonując samodzielnie wiele robót zupełnie nieodpłatnie, albo za niewielkimi opłatami. Dokładali się również różni inni ludzie spoza parafii. Lista ofiarodawców i dobroczyńców jest długa.
Dnia 28 maja 1989 roku ks. bp Piotr Bednarczyk wmurował w ściany powstającej świątyni kamień węgielny, poświęcony przez Ojca św. Jana Pawła II w czasie pamiętnego pobytu w Tarnowie w dniu 10 czerwca 1987 roku.
Po wielu latach prac przy budowie, dnia 14 lipca 1996 roku odbyła się uroczystość konsekracji nowego kościoła pod wezwaniem "Miłosierdzia Bożego". Konsekracji dokonał ks. bp ordynariusz Józef Życiński. Na uroczystość przybyli licznie kapłani z diecezji tarnowskiej, krakowskiej, rzeszowskiej i wrocławskiej (ok. 50 osób) oraz mieszkańcy Burzyna, Tuchowa, Bistuszowej i inni goście.
_________________________________
Opracowała Jola Gierałt. Wykorzystano następujące źródła:
- ks. Antoni Cząstka, "Garść szczegółów historycznych na temat Filareckiego Związku Elsów", 1973 r. - opracowanie napisane na prośbę ks. Tadeusza Cyzy, pierwszego proboszcza parafii w Burzynie.
- Garść szczegółów historycznych na temat Filareckiego Związku ELSÓW "Tuchowskie Wieści", 2002, s. 8-9
- Konsekracja kościoła w Burzynie "Tuchowskie Wieści", 1996, s. 1-3
- Artykuł o parafii: Dziedzictwo Elsów
